Vandaag gaan we naar de stembus! En dat doen we al op deze manier sinds 1918: we brengen onze stem uit op een partij die verbonden is aan een persoon. Voor die tijd werd er namelijk alleen op een persoon gestemd, en dus niet op een partij. Nieuwsgierig naar hoe we eerder stemden? Een data-analist van Microsoft heeft alle uitslagen sinds 1918 in kaart gebracht, zodat je het precies kunt ontdekken.
De uitslagen zijn afkomstig van de Kiesraad en vervolgens gevisualiseerd in Power BI. Logischerwijs staat het resultaat van dit jaar er niet bij, aangezien we nog druk bezig zijn met onze stemmen indienen. Maar het verleden geeft een leuk inkijkje in onze politieke voorkeuren over de jaren. Zo stemden er in 1918 1,3 miljoen mensen (19 procent van de bevolking), terwijl dat er in 2012 9,4 miljoen (55 procent) waren. Een flinke stijging dus.
1918 was overigens het jaar dat vrouwen voor het eerst mochten stemmen tijdens de Tweede Kamerverkiezingen.
Verdwenen partijen
Kijken we naar de partijen, dan zijn de uitslagen erg verschillend. Dat heeft er vooral mee te maken dat diverse partijen in de loop der jaren zijn verdwenen of zijn samengegaan met anderen. De VVD bestond in 1918 bijvoorbeeld niet. De Roomsch-Katholieke Staatspartij (RKSP) was toen de grote winnaar. Deze partij met een centrumpositie had overigens een plek in alle kabinetten tussen 1918 en 1945.
Maar er zijn andere leuke feitjes. In 1929 was er bijvoorbeeld een partij voor ‘Kleine Winkeliers en Middenstanders’ die 4072 stemmen binnenhaalde. Het ‘Verbond tegen Ambtelijke Willekeur’ haalde in 4110 stemmen in 1977 en de ‘Partij voor Ongehuwden’ kreeg in 1967 43.340 mensen achter zich. Zelfs Loesje, bekend van de posters, heeft eens meegedaan aan de verkiezingen. In 1986 behaalde zij 12.859 stemmen.
Wil je nu zelf in de historie duiken? Dan ga je naar de datavisualisatie en kun je zelf rondklikken.