Demissionair minister Schippers van Volksgezondheid wil dat gegevens over afgenomen lichaamsmateriaal (DNA) in de zorg beschikbaar komen voor justitie en politie. Daarover heeft ze een wetsvoorstel gepresenteerd. De ziekenhuizen en Privacybarometer zijn fel tegen een DNA-databank.
Bijna iedereen heeft in een ziekenhuis wel eens lichaamsmateriaal afgestaan voor onderzoek. Dit materiaal wordt niet altijd weggegooid als het voor betreffend onderzoek niet meer nodig is. Voor wetenschappelijke doeleinden of de ontwikkeling van nieuwe medicijnen kan het nuttig zijn om dit op te slaan in een databank.
Demissionair minister Schippers wil hier gebruik van maken door de politie en justitie hier toegang toe te geven, zodat ze verdachten van misdrijven kunnen identificeren. In 2011 legde Schippers dit voorstel ook al op tafel, maar dat werd ingetrokken, omdat het naar eigen zeggen door de demissionaire status zo’n groot wetsvoorstel niet door kon voeren. Nu zit Schippers in het zelfde schuitje en heeft ze hiervoor een internetconsultatie gedaan.
Kritiek op het voorstel
Maar de Privacybarometer uit flinke kritiek op het voorstel. Het zou nadelig zijn voor wetenschappelijk onderzoek, omdat mensen niet meer gelijk toe zullen zeggen wanneer lichaamsmateriaal afgenomen wordt en daardoor in de DNA-databank komt. “Het schaadt het vertrouwen in de zorg en daarmee de toegankelijkheid van de zorg. Het zal een negatief effect hebben op de medisch-wetenschappelijke onderzoeken”, schrijft de Privacybarometer.
“De bevoegdheid die Schippers in het leven wil roepen schaadt de persoonlijke levenssfeer van mensen. Dat mag alleen als er onder andere een aantoonbare noodzaak is, maar de minister heeft geen enkele noodzaak, laat staan dat ze die onderbouwt.”
Glijdende schaal
Volgens de Privacybarometer is de bevoegdheid bovendien in strijd met het medisch beroepsgeheim, dat alleen in zeer uitzonderlijke gevallen doorbroken mag worden. Het particuliere initiatief is bang voor een glijdende schaal omdat de bevoegdheid van de politie in de toekomst mogelijk wordt uitgebreid.
Volgens de ziekenhuizen, de Nederlandse biobanken en de artsenfederatie KNMG moet justitie daarom nooit toegang krijgen tot dit soort opgeslagen materiaal. “Nu niet en in de toekomst niet.”