Wie een beetje kritisch is, weet dat de berichtgeving bij de Amerikaanse tv-omroep Fox News op zijn zachtst gezegd ietwat tendentieus is. Deze week maakte men het bij de nieuwszender wel erg bont. Tijdens een ochtenduitzending wilde de zender het effect laten zien van het wegvallen van de zogenaamde “Bush Belasting”, die er voor zou zorgen dat de belasting voor topverdieners maar liefst zou vervijfvoudigen. Of? Toch?
Het is een knap staaltje van voorliegen middels data visualisatie. Mijn persoonlijke mening over niet liegende data, maar de waarheidbuigende kracht van de verteller gaat in dit geval zeker op. Want waar menig kijker tijdens zijn eerste bakkie in de ochtend zich wellicht goed verslikte en een hoedje schrok van het verschil, is het bij nader inzien niet zo ernstig als geschetst.
Want wie goed kijkt, ziet dat Fox een flauwe optische illusie uithaalt: de grafiek, waarin beide tarieven met elkaar worden vergeleken, begint rond de 34% en eindigt op 42%. Op deze schaal is een verschil van 4,6% tamelijk heftig, maar het is geen realistische weergave van het daadwerkelijke verschil. Fox had voor een nog dramatischer effect net zo goed kunnen beginnen rond, pak ‘m beet, 36%. Dat was pas schrikken geweest!
Laten we voor de vorm nog even de grafiek in zijn juiste perspectief zetten. Maar belangrijker: laten we nooit vergeten dat de kracht van data visualisatie vaak in de nuances bepaald wordt. Er zijn geen shortcuts en je moet altijd afwegen welke impact een keuze in berekening, kleur, type grafiek én – uiteraard – schaalverdeling heeft.
