Traditionele media vs. creators: Het draait om creatieve vrijheid

Het was groot medianieuws afgelopen week: Talpa Network neemt het YouTube-kanaal StukTV over. Een interessante overname van een soort die we niet eerder in Nederland hebben gezien. En daardoor een overname die veelal compleet verkeerd wordt begrepen in mijn ogen.

Elger van der WelWekelijks schrijft Elger van der Wel een column over innovatie in de journalistiek en media. Deze week schrijft hij over de overname van StukTV door Talpa Network.Ik las bijvoorbeeld dat StukTV is weggekocht bij RTL. Nu is het inderdaad zo dat StukTV een overeenkomst had met het zogenaamde Multichannel Network van RTL (RTL MCN). Als onderdeel van dit netwerk regelde RTL bijvoorbeeld commerciële samenwerkingen voor StukTV en zorgde RTL voor diverse vormen van ondersteuning, maar ze waren geen eigendom van StukTV. Een overname is wezenlijk iets anders dan een samenwerkingsovereenkomst.

Daarnaast las ik ook reacties van mensen die zich afvroegen of zoiets als StukTV wel zal werken op televisie. Maar nergens in de communicatie rond de overname van StukTV is, voor zover ik weet, het woord televisie niet gevallen. Zie ook de officiële quote van John de Mol bij de overname: “Wij willen ook in het online social domein hét Nederlandse mediabedrijf worden.”

En dan is er nog een veelgehoorde reactie dat het een hele risicovolle overname is omdat StukTV afhankelijk is van YouTube en je geen controle hebt over dat platform. Dat is natuurlijk waar, maar ook een vrij beperkte interpretatie van wat StukTV is. Talpa Network haalt niet alleen het YouTube-kanaal binnen, maar ook de makers. Giel de Winter, één van de makers van StukTV, wordt bijvoorbeeld creatief directeur bij Talpa Social.

Fans

Uiteindelijk gaat het in mijn ogen bij een overname als dit over het binnenhalen van de makers, hun creatieve kracht en daarbij hun fans. Dat is ergens niet anders dan het binnenhalen van traditionele programmamakers en presentatoren, alleen het belang van de fans is groter. Die zitten nu op YouTube, maar ook op kanalen als Instagram en Snapchat. Mocht er een nieuwe kanaal groot worden bij de doelgroep, dan kun je die fans natuurlijk ook gewoon meenemen.

Sterker nog: ik denk dat fans online zelfs makkelijker meebewegen dan bij een traditioneel medium zoals radio. Daar luisteren veel meer dan een zender dan naar een specifieke presentator. Als een dj switcht van zender verhuizen niet alle luisteraars automatisch mee. Terwijl online alles draait om de makers.

Creatieve vrijheid

De overname van StukTV mag dan de eerste van zijn soort zijn, het is zeker niet de laatste. Het is dé manier voor traditionele mediabedrijven om relatief makkelijk online een jonge doelgroep te bereiken. Aan de andere kant is het voor creators de kans om met grotere budgetten aan de slag te gaan, waardoor ze hun creativiteit de vrije loop kunnen laten.

En dat is waar het uiteindelijk allemaal om draait: die creativiteit. En de vrijheid die daarbij hoort. Het is niet voor niets dat RTL MCN niet bij RTL op het Mediapark zit, maar een locatie heeft in het hart van Amsterdam aan de Nieuwezijds Voorburgwal.

Creators zouden een voorbeeld moeten zijn van hoe de toekomst van traditionele media eruit kan zien Deel deze quoteDe regels van het speelveld online zijn anders. De makers hebben hun creatieve vrijheid nodig, hun fans hebben geen band met de oude mediamerken maar wel met de creators waar ze naar kijken. Het vraagt om een andere mindset bij traditionele bedrijven om hier mee om te gaan. Ze moeten vooral niet proberen om creators onderdeel te maken van hun bedrijfscultuur en werkwijze. Het zou andersom moeten zijn: de creators zouden een voorbeeld moeten zijn van hoe het ook kan en hoe de toekomst van traditionele media eruit kan zien.

Dat is natuurlijk iets wat tijd nodig heeft, maar ik heb het vermoeden dat dit besef langzaam begint door te dringen in Hilversum. De vraag is dan ook vooral wat er op dit vlak de komende jaren gaat gebeuren. Het kan bijna niet anders dan dat de overname van StukTV door Talpa Network slechts het begin is.

Goed om te vermelden ter transparantie: Talpa Network is één van mijn opdrachtgevers. Ik ben echter niet betrokken bij de overname van StukTV of de activiteiten van Talpa Social.