Eerder vandaag kreeg Apple een gigantische miljardenboete aan z’n broek. Het bedrijf omzeilde via Ierland jarenlang de belasting, en dat gemeden bedrag moet nu worden terugbetaald. De schade: 13 miljard euro. Het zijn precies dit soort belastingpraktijken waar techbedrijven rekening mee houden als ze een Europees land kiezen om zich in te vestigen. En nu waarschuwt Silicon Valley dat Nederland hier rekening mee moet houden met zijn regelgeving, als we ooit een significant technologieland willen worden.
In mei stuurde de Silicon Valley Tax Directors Group een brief naar premier Mark Rutte – deze brief is in handen van het FD. De organisatie behartigt de belastingbelangen van tachtig Amerikaanse techbedrijven, waaronder ook Apple, Google en Microsoft. Het doel: Rutte adviseren hoe hij de Nederlandse belastingwetten het beste kan vormen, als hij wil dat technologiebedrijven zich hier vestigen. Zo willen de techgiganten bijvoorbeeld dat de Nederlandse winstbelasting wordt verlaagd en dat het makkelijker wordt om belasting vooraf in te zien.
Dat laatste schijnt nogal controversieel. De Europese Unie wil liever niet dat bedrijven inzage krijgen in belastingen, omdat dit een vorm van staatssteun zou zijn. Het is volgens de techbedrijven echter een belangrijke factor om een land op te selecteren.
Dilemma
Daarmee komt Rutte voor een dilemma te staan. Hanteert hij hoge winstbelasting en weigert hij bedrijven inzage? Dan stelt Nederland de Europese Unie tevreden. Het zorgt er echter ook voor dat in Nederland zich weinig techbedrijven vestigen, wat weer leidt tot minder banen en minder omzet en winst binnen de Nederlandse markt.
Het kan er zelfs voor zorgen dat de Nederlandse techmarkt krimpt. Op dit moment zijn er meerdere bedrijven die hun Europese hoofdkantoor in Nederland hebben gevestigd, waaronder bijvoorbeeld Netflix en Uber. Als de belastingregels zodanig ongunstig zijn dat het te duur is, kunnen deze bedrijven ervoor kiezen om te verhuizen.
Frictie
De Silicon Valley Tax Directors Group lijkt vooralsnog geen wetten te schenden door Rutte hierover onder druk te zetten. De verzonden brief bevat enkel advies met een verklaring, en die brief is gewoon online te lezen. Er staat bedrijven niks in de weg om de overheid van een land te adviseren – iets waar lobbypartijen al jarenlang werk van maken.
Toch heeft het verhaal deze brief indirect een staartje gekregen. Inmiddels zijn er een paar maanden sinds het versturen van de brief voorbijgegaan en heeft de Europese Commissie een opmerkelijk besluit genomen: Apple moet ontweken belasting in Ierland alsnog gaan betalen. Daarmee heeft de Europese Unie de aanval geopend op belastingontduiking van techbedrijven, terwijl de bedrijven in kwestie alsnog landen onder druk zetten. Wie gaat daar het meest succesvol bij zijn? We gaan het zien.