Dit is de rol die kunstmatige intelligentie gaat spelen op nieuwsredacties

Als het gaat om kunstmatige intelligentie en journalistiek dan gaat het altijd over robotjournalistiek. Dat is de hippe term voor nieuwsartikelen waarvan de tekst door algoritmes wordt geproduceerd op basis van data. Automated Insights is een bedrijf dat de software hiervoor maakt en hun Wordsmith wordt inmiddels al jaren ingezet bij persbureau AP en nieuwssite Yahoo! Een deel van hun nieuwsartikelen is geschreven door een computer.

Elger van der WelWekelijks schrijft Elger van der Wel een column over innovatie in de journalistiek en media. Deze week schrijft hij over de mogelijkheden die kunstmatige intelligentie journalisten kan bieden.Het gaat daarbij niet om interviews of keiharde onderzoeksjournalistiek. Wordsmith is vooral goed in berichten die gebaseerd zijn op data, dus bijvoorbeeld de jaarcijfers van een bedrijf of de uitslagen van sportwedstrijden. Algoritmes kunnen namelijk vrij makkelijk cijfermatige informatie omzetten naar lopende tekst. Sterker nog: ze kunnen ook razendsnel vergelijkingen maken met data uit verleden of opvallende cijfers uitlichten. Daardoor is een computer zelfs beter in het schrijven van dergelijke berichten dan een mens.

Dat betekent niet dat het werk van journalisten de komende jaren wordt overgenomen door robots. Sterker nog: relatief simpel en repeterend werk, dat de meeste journalisten helemaal niet willen doen, kan worden geautomatiseerd. Hierdoor hebben journalisten hun handen vrij om het echte werk te doen. Bij dat echte werk kan kunstmatige intelligentie echter ook gaan helpen en daar hoor je nog bijna niemand over.

Beeldherkenning

Relatief simpel en repeterend werk, dat de meeste journalisten helemaal niet willen doen, kan worden geautomatiseerd Deel deze quoteDe afgelopen jaren is er, onder meer door grote techbedrijven als Apple, Amazon, Google, IBM en Microsoft ontzettend veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van bijvoorbeeld beeldherkenning. In de foto-app op je smartphone kun je daardoor zoeken naar wat er op een foto staat. Zoek je foto’s van het strand of van een vriend of vriendin? Dan is het een kwestie van een zoekterm invullen en de foto’s worden gevonden.

Wat je niet door hebt, is dat onder water algoritmes hebben geleerd om voorwerpen, mensen, plaatsen etc. te herkennen. Deze zelflerende algoritmes zijn getraind met grote databases vol foto’s waarvan bekend was wat erop stond, waardoor het deze dingen nu kan herkennen op andere foto’s. En dus kun je er nu naar zoeken in je fotocollectie.

Stel je voor dat je dat soort beeldherkenning zou toevoegen aan het CMS waar een nieuwsredactie in werkt. Dat je door simpelweg op “Donald Trump + boos” te zoeken daadwerkelijk alle foto’s uit je archief krijgt waar Donald Trump boos op kijkt. Technisch is het al mogelijk. Sterker nog: in de basis is niet eens heel lastig om te realiseren.

In de cloud

Onder meer Microsoft biedt dit soort beeldherkenning al aan als een clouddienst, waardoor je de daadwerkelijk kunstmatige intelligentie (en de bijbehorende rekenkracht) uitbesteedt. Je betaalt simpelweg voor hoe vaak je de dienst gebruikt – iets wat waarschijnlijk al meteen allerlei problemen oplevert bij de IT-afdeling van uitgevers, want dat is een betaalmodel dat ze niet gewend zijn.

Overigens gaat Amazon Web Services dezelfde soort techniek aanbieden en biedt Google ook al dergelijke functies aan. Google heeft zelfs een productpagina waarop je de techniek uit kan proberen (echt even doen!). Natuurlijk moet je dit soort techniek nog steeds goed integreren in je bestaande systemen en missen er nog bepaalde functies die je waarschijnlijk zou willen hebben, maar de ontwikkelingen op dit vlak gaan razendsnel. Binnen een paar jaar wil een redacteur niet meer zonder.

Je kunt kunstmatige intelligentie inzetten om te verifiëren of een foto wel echt gemaakt is op de tijd en plek die de maker zegt Deel deze quoteEn daarbij is het doorzoeken van foto’s slechts een voorbeeld. Je kunt dezelfde soort technologie inzetten om te verifiëren of een foto wel echt gemaakt is op de tijd en plek die de maker zegt. Eén van de checks die journalisten hierbij uitvoeren is kijken of het weer op de foto klopt met het daadwerkelijke weer op de tijd en plaats die de maker heeft opgegeven. Schijnt de zon op de foto, terwijl het op dat moment eigenlijk regende? Dan klopt er iets niet. Kunstmatige intelligentie kan razendsnel bepaalde weerskenmerken herkennen en deze meteen checken met weerdata uit het verleden. Veel sneller dan een mens.

Video monteren

Maar fotografie is niet het enige vlak waarop je kunstmatige intelligentie in kunt zetten; het kan ook bij bewegende beelden. Het werk van de redacteurs en verslaggevers van het NOS Journaal en RTL Nieuws zal ingrijpend veranderen. Waar ze nu nog zelf de ruwe beelden spotten om te kijken welke geschikt zijn, kan dat grotendeels worden geautomatiseerd. Het is geen enkel probleem om met een druk op de knop uit een interview een doorzoekbaar transcript te halen zodat je vervolgens in een seconden een quote los kunt knippen.

De volgende stap is dan dat het systeem ook meteen een eerste montage voor je maakt. Voor veel journalisten een gevoelig punt, omdat je daarbij daadwerkelijk journalistiek keuzes overlaat aan algoritmes. Ik gok dan ook dat het niet heel snel gaat gebeuren in de praktijk (en da’s misschien maar goed ook…), maar het is wel goed om je bewust te zijn van het feit dat het kan.

Microsoft toont dat aan met Microsoft Story Remix. Het techbedrijf toonde deze applicatie dit voorjaar aan de wereld en over een paar maanden komt hij gratis beschikbaar als onderdeel van Windows 10. Story Remix monteert automatisch video’s, waarbij de beste beelden worden gebruikt en de montage wordt aangepast op muziek. Met één klik zet je een persoon centraal in de video, dankzij het gebruik van gezichtsherkenning.

Ook het toepassen van special effects is een eitje in Story Remix. Een kwestie van een 3D object uitkiezen en deze koppelen aan een bestaand object (of een bepaalde plek) in een video. Iedereen heeft straks dit soort technologie in handen. Gratis. Dat zegt veel over waar deze technologische ontwikkeling staat.

Onderzoeksrapport

Persbureau AP heeft dit voorjaar een groot onderzoek gedaan naar kunstmatige intelligentie en de journalistiek: The future of augmented journalism: A guide for newsrooms in the age of smart machines. En als je het mij vraagt is dit rapport verplichte kost voor iedereen die werkzaam in is de journalistiek en dan in het bijzonder voor het management.

Het rapport gaat in op wat kunstmatige intelligentie nu precies is en welke technologieën relevant zijn voor de nieuwsindustrie. Het gaat in wat de technologie nu precies kan doen op welk vlak, maar ook wat dat betekent voor de workflow op redacties. Waarbij zeker op het lagere niveau kunstmatige intelligentie een rol gaat spelen, terwijl de eindbeslissingen en verantwoordelijkheden ook in de toekomst 100 procent bij mensen liggen.

Het rapport gaat echter ook in op de keerzijdes van de technologie: kunstmatige intelligentie kan net zo bevoordeeld zijn als mensen. De onafhankelijkheid van algoritmes is compleet afhankelijk van de data waarbij ze worden getraind. Daarnaast is het geen wondermiddel dat zomaar elke taak kan overnemen of elk probleem kan oplossen; kunstmatige intelligentie is goed in hele specifieke taken. En uiteraard zijn er allerlei ethische zaken waar rekening mee moet worden gehouden als je journalistieke werkzaamheden (deels) laat uitvoeren door een computer.

Journalisten kunnen kunstmatige intelligentie het beste gebruiken als ze de technologie begrijpen Deel deze quoteDe belangrijkste conclusie is in mijn ogen echter: “Journalisten kunnen kunstmatige intelligentie het beste gebruiken als ze de technologie begrijpen.” Dat is wat er op dit moment centraal zou moeten staan Ben je werkzaam in de journalistiek? Leer wat kunstmatige intelligentie is, hoe het werkt, wat het kan en niet kan. Wat de mogelijkheden zijn.

Het AP-rapport is (na deze column) een heel goed startpunt. En heb je geen tijd, lees dan op zijn minst de samenvattingen in de blauwe vlakken in de rechterkolom. Deze zijn gemaakt door kunstmatige intelligentie, wat direct een mooi voorbeeld is van de mogelijkheden van de technologie.