Mensen hebben een enorme impact op de ecosystemen op aarde. Of we nou plastic in de zee terecht laten komen of koolstof uitstoten, met het achterlaten van onze sporen bouwen we aan een zeer ongezonde toekomst. Hoewel we de moderne samenleving vaak de schuld geven, gaat onze milieu-erfenis ver terug in de geschiedenis. We hebben namelijk sinds het ontstaan van de beschaving de helft van de bomen in de wereld laten verdwijnen.
Dat is de deprimerende uitkomst van een ecologische studie die vandaag gepubliceerd wordt in tijdschrift Nature. Het is het eerste ‘data gedreven onderzoek‘ naar het wegvallen van bomen in de wereld. Volgens de studie zijn er ongeveer 3.04 triljoen bomen op aarde vandaag de dag, dat zijn er grofweg 422 per persoon. Het goede nieuws is dat dat bijna zeven keer meer bomen zijn dan berekend in vorige onderzoeken. Daar staat alleen tegenover dat het aantal bomen met wel 46% is gedaald sinds mensen zijn begonnen met het bewerken van grond.
15 miljard bomen
Door combinatie van veldmetingen met satelliet gegevens over het klimaat, topografie en menselijk landgebruik, bouwden wetenschappers een reeds modellen die boom dichtheid voorspellen per één vierkante kilometer. De onderzoekers schatten dat mensen op dit moment verantwoordelijk zijn voor het verdwijnen van 15,3 miljard bomen per jaar. Het boomverlies ligt het hoogst in de tropen.
“Ik had niet verwacht dat menselijke activiteit zóveel invloed zou hebben op het terugdringen van het aantal bomen op aarde. Het benadrukt echt hoeveel invloed mensen hebben op de natuur,” vertelt Thomas Crowther, hoofdauteur van de studie aan The Guardian.
Globale kaart van de boom dichtheid per vierkante kilometer, pixel scale. Foto: Crowther, et al 2015
Minder bomen, minder veiligheid
Moeten we ons zorgen gaan maken? Absoluut. Bomen bieden onmisbare ecosystem services, of ze nu ons water schoonmaken, vruchtbare bodems creëren of ons voorzien van voedsel en grondstoffen. Bomen zijn tevens onze huidige buffer tegen de gevolgen van klimaatverandering. Wanneer gehele bossen verdwijnen, verliest onze planeet het natuurlijke vermogen om koolstof op te slaan en zal een stabiel klimaat niet langer gehandhaafd kunnen worden.
Simpel gezegd is een toekomst met minder bomen geen veilig vooruitzicht voor de mens. “We hebben bijna de helft van het aantal bomen op aarde gehalveerd, en de effecten hiervan op het klimaat en de gezondheid van de mens zijn de consequenties,” aldus hoofdonderzoeker Thomas Crowther. “Deze studie wijst erop hoeveel meer inspanning er nodig is als we gezonde bossen wereldwijd willen behouden en herstellen.”
