Eerder vanavond was er in het dagelijkse actualiteitenprogramma EditieNL aandacht voor de inzet van hersenactiviteit voor het besturen van diverse hardware. Directe aanleiding van het item is een prototype dat Philips en Accenture gisteren presenteerde, maar de techniek is – uiteraard – al langer aan een opmars bezig.
BCI: de koppeling tussen hersenen en computer
Centraal in de zogenaamde ‘Brain-Computer-Interface’ (BCI) is de elektrische activiteiten in je hersenen. Bij deze meting wordt vooral de elektro-encefalografie, ofwel EEG, toegepast. EEG is niet nieuw en zeker niet onbekend: de techniek werd in 1924 ontdekt door de Duitse neuroloog Hans Berger en anno 2014 regelmatig toegepast in diverse onderzoeken binnen ziekenhuizen.
Eind jaren ’60 start men met het vertalen van EEG-signalen naar input voor hardware. Eerst op dieren, voornamelijk apen, pas een decennium later zouden de eerste tests plaatsvinden met proefpersonen.
Hersenactiviteit voor consumenten
Het inzetten van EEG om hersenactiviteit te meten bleef tot het begin van deze eeuw vooral beperkt tot ziekenhuizen en vooraanstaande onderzoekscentra. De gebruikte hardware was kostbaar en het toepassen en toelichten van de resultaten was een specialisme op zichzelf.
Hoewel er eind jaren ’80 al ambitieuze ondernemers aan de slag gingen met het ontwerpen en ontwikkelen van hardware voor consumenten, zou een echte doorbraak pas komen in 2009. Dat jaar presenteert InteraXon tijdens de populaire LeWeb conferentie hun eerste prototype van wat nu de Muse is, een compacte EEG die aan te sluiten is op je smartphone.
Voor veel mensen in de zaal op dat moment nog een ‘ver van mijn bed’-show, maar slechts luttele maanden later kondigt het Amerikaanse Zeo al een eerste consumentendienst aan. Hun hoofdband analyseert je slaap op basis van EEG en geeft je via een app en speciale wekker direct én concreet inzicht in je slaappatroon.
Speelgoed en crowdfunding als aanjagers
Het is de aftrap van een serie producten die de kracht van deze compacte EEG-units duidelijk moet maken. In 2009 worden we zelfs al geconfronteerd met speelgoed dat gebruik maakt van EEG in de vorm van de Star Wars Force Trainer.
https://www.youtube.com/watch?v=e0beDklm6Io
Het hek blijkt van de dam, want tussen 2010 en nu zien we steeds meer compacte EEG-headsets op de markt verschijnen tegen een uiterst schappelijke prijs. Bekende namen zijn de headsets van InteraXon, Emotiv, NeuroWear en MyndPlay: feitelijk niet meer dan hardware, waarbij creatieve developers zelf toepassingen kunnen bedenken. Maar ook ‘kant en klare’ oplossingen, zoals de Melon, vinden gretig aftrek onder ‘gewone’ consumenten.
Met name via crowdfunding vinden veel bedrijven en handige hackers de budgetten om hun hardware te kunnen ontwikkelen. Met name Emotiv en Melon weten veel PR te genereren voor hun producten en overtreffen hun eigen doelstellingen meer dan ruim.
Met Zeo gaat het dan al langere tijd minder lekker. De Amerikaanse ontwikkelaars zijn al sinds 2003 bezig, maar moeten ondanks de liefde van de ‘Quantified Self’-community de handdoek uiteindelijk in 2013 in de ring gooien.
Uiteindelijk blijken crowdfunding platforms als Indiegogo en Kickstarter niet alleen belangrijk voor de ontwikkeling van hardware. Ook de open standaard OpenBCI, vaak belangrijk voor de versnelde adoptie van een techniek, werd via Kickstarter opgezet en binnenkort uitgerold.
Binnenkort bestuur je alles met je hersenen!
De aankondiging van Philips gisteren is een logisch vervolg van de ontwikkelingen van de afgelopen jaren. Voor hun prototype maakt Philips gebruik van een Emotiv Insight, die nog niet officieel op de markt is. (Vandaar dat er in het item gebruik wordt gemaakt van de EPOC).
Wat het concept óók duidelijk maakt is het prille begin waarin de ontwikkelingen zich nog bevinden. Niet alleen qua koppelingen met externe hardware, maar ook de manier waarop wij als consumenten onze hersenactiviteit kunnen inzetten. Zo maakt men bij Philips gebruikt van visualisaties, die vervolgens ‘herkent’ kunnen worden in de EEG. Aangezien ieder mens ‘anders denkt’ is het belangrijk om die visualisaties zo algemeen mogelijk te maken, terwijl je voor een accurate bepaling juist moet werken aan unieke patronen.
Daarmee is de technologie niet direct af te doen als ‘onzinproject’, alleszins zelfs. De onderzoeken voor het inzetten van hersenactiviteit voor Human-Computer Interaction (HCI) passen binnen een bredere trend waarin we zoeken naar nieuwe manieren om apparaten te bedienen. Immers, we hebben onszelf ooit aangeleerd met een muis en toetsenbord te werken en namen RSI op de koop toe, maar wat nu als er nieuwe, natuurlijkere manieren zijn om je computer te bedienen?
BCI past in een rijtje met ontwikkelingen waar we ook de Myo controller, Nod Ring en Leap Motion vinden. Dat die laatste concepten dichterbij lijken, heeft veel te maken met herkenbaarheid en directe toepasbaarheid. Concepten als Breinreis of de MindRider-helm laten echter zien dat EEG zelfs nu al inzetbaar kan zijn en in het geval van de Spinel zelfs fashionable. Om over het eindelijk begrijpen van je hond nog maar te zwijgen.
https://www.youtube.com/watch?v=CweAeshjObA
Mocht je jezelf nog niet zo snel met zo’n headset om zien lopen, maak je dan geen zorgen: de eerste EEG-sensoren met het formaat en de dikte van een pleister zijn er intussen al.
Op naar de Jedi Mind Tricks!