Mensen dromen al decennia van robots die ons leven eenvoudiger maken. Nu kunstmatige intelligentie (AI) oprukt, is dat niet langer een droom. AI zit namelijk al in ontzettend veel aspecten van ons dagelijks leven. Maar biedt deze ontwikkeling ons een betere toekomst, of helpen we onszelf de ondergang in? 2Doc: More Human than Human onderzocht die vraagstelling.
In de documentaire zagen we de positieve en negatieve kanten van kunstmatige intelligentie en robots. Die zijn er namelijk al meer dan we denken. AI wordt gebruikt door Facebook en Google, het zit in het systeem dat regelt waar de treinen rijden en hoe onze elektriciteit geregeld wordt.
Slimme machines zijn geen droom meer, al lijken we dat nog niet geheel te beseffen. Het feit dat we met onze telefoons kunnen praten is een ontzettend grote stap, maar niemand kijkt er echt naar om. Niemand realiseert zich dat juist dat de dromen van vroeger zijn die nu werkelijkheid zijn geworden.
Minder eenzaam
AI en robots doen ook al veel goeds voor ons, zo toont More Human than Human ons. Praten met onze telefoon is een leuke gimmick, maar voor sommige mensen is deze technologie belangrijker dan dat. Denk aan mensen met protheses. Die protheses worden steeds slimmer, waardoor je een robothand al met niets meer dan je gedachten kunt besturen. Een uitkomst voor mensen die bijvoorbeeld een arm missen.
Of wat dacht je van eenzame ouderen? Er zijn al bedrijven die robots maken die een simpel gesprek kunnen voeren. Hoewel ze eigenlijk niet veel meer doen dan simpele reacties geven op dingen die mensen zeggen, worden bepaalde mensen er ontzettend gelukkig van. Ouderen die zich eenzaam voelen bijvoorbeeld. Robots geven hen een nieuwe gesprekspartner, waardoor de eenzaamheid minder wordt.
Niet allemaal rozengeur en manenschijn
Toch is het niet allemaal goed. Mensen als Stephen Hawking en Elon Musk waarschuwden ons eerder al: AI kan zomaar zorgen voor de ondergang van de mens. Dat klinkt ergens logisch. Wat als we een robot maken die beter is dan wij zijn? Die slimmer is, taken beter kan uitvoeren en de mensheid op ieder front overtreft? Zijn wij dan nog wel nodig?
Dit is waar experts verschillend denken, zo ook in de documentaire. De een zegt dat robots en AI ons mogelijk als een bedreiging gaan zien. Logisch, want dat zijn we ook. Mogelijk besluiten ze dan dat wij weg moeten, om de aarde te beschermen.
Andere experts stellen juist dat we robots echt op ieder front beter moeten maken. Dus ook als het gaat om empathie. En de slechte eigenschappen? Die zouden we juist achterwege moeten laten. In een ideale wereld helpen die robots en AI ons om juist het beste uit onszelf te halen. Dat is natuurlijk weer een prettig toekomstbeeld.
Frankenstein
Daarmee gaat More Human than Human in op de meest belangrijke vraagstukken die we hebben rondom robots en AI. Hoewel we nog geen eenduidig antwoord hebben, is het goed om wel na te denken over de toekomst van deze technologieën en van onszelf.
Daarbij is het vooral ook belangrijk om na te denken over wat er allemaal mis kan gaan. Als we ooit een AI maken die daadwerkelijk self aware is en beter is dan wij zijn, is er namelijk geen manier om het te stoppen. Het zou de ondergang van ons allemaal kunnen betekenen.
Maar waarom maken we die apparaten dan? Waarom blijven we doorgaan? More Human than Human geeft een simpel antwoord: omdat we mensen zijn. Het zit in onze natuur om dingen te maken, dingen die ons kunnen helpen. We zijn eigenlijk een echte Dr. Frankenstein, die het leven probeert te creëren. Alleen halen wij geen graven leeg, maar sleutelen we aan mechanische onderdelen.
Denk na
More Human than Human is geen documentaire die ons een vastgezette toekomst met robots en AI toont. In plaats daarvan zoekt het naar mogelijke toekomstbeelden – die duidelijk twee kanten op kunnen gaan – en probeert het een geheel andere vraag te beantwoorden. Wat maakt ons menselijk? En hoe kunnen we dat vertalen naar robots?
Op die vraag heeft de documentaire wel een antwoord. De verbintenis met elkaar, empathie en het willen verbeteren van onszelf en de wereld. Dat maakt ons menselijk. En dat is waarom we robots blijven bouwen, ongeacht de eventuele drastische gevolgen.
Maar More Human than Human laat ons vooral nadenken. Nadenken over de mogelijke toekomst, nadenken over wat we wel en niet moeten willen. Het laat ons nadenken over alle vragen die we misschien het liefste weg willen duwen. Want wie blikt er nu graag vooruit op een mogelijke ondergang van de mens? Maar het is belangrijk dat we er wel over denken, hoe moeilijk het ook is. En More Human than Human laat ons dat op interessante wijze doen.